મોડા પડવાની મજા પડી ....દિનેશ માંકડ          {9427960979 }

         સવાર પડે ને શાળાએ ભાગવા ની દોડ તો કોઈએ કચેરીએ સમયસર પહોંચવાની ભાગદોડ .એમાં જો મોડા પડ્યા તો......શાળાના માસ્તર સાહેબ ની કે કચેરીમાં અધિકારી ની ગુસ્સાભરી આંખો જોવાની આવે .પણ.કોઈ તમને ક્યાંય કોઈ એમ કહે કે ,"તમે મોડા આવ્યા તે બહુ સારું કર્યું ."  તો કેવી  મજા પડે !  ૨૦૧૭ માં પ્રકાશિત જાણીતા લેખક થોમસ એલ. ફીડમેન નું એક પુસ્તક ચર્ચા માં રહ્યું--"  Thanks  for being late " લખક કહે છે કે  મંચ પર થી  મારુ વ્યાખ્યાન શરુ થઇ ગયા પછી મોડે થી આવનાર લોકો ને આવકારવા મને ગમે છે ,કારણ કે મોડાઓ ને  આવકારવા વચ્ચે મને "વિચારવા" નો  સમય મળી જાય છે !!

        અહીં લેખક ના કટાક્ષ અને વ્યથા ૨૧ મી સદીની ભાગદોડ માટે ની છે .માણસ મશીન બનતો જાય છે .ટેક્નોલોજી ઉમેરાતા ખરેખર તો માણસ ને હળવાશ થઇ જોઈએ ,એને બદલે માણસ એટલી હદે દોડે છે ,કે તેને 'વિચારવા'ની ફુરસદ પણ રહેતી નથી

         જીવન શૈલી ખુબ ઝડપથી બદલાતી જાય છે. કેટલોક ફેરફાર આવશ્યક છે તો કેટલોક ઉભો કરલો છે.પરિણામ એ આવે છે કે ખુબ  સુખી માણસ ,ખુબ દુઃખી પણ છે ! અને છેવટે યુવાન વયે ,નાની વયે તાણ,થાક ,સાત્ત્વિક તત્ત્વો ની ઉણપો અને અનેક ભયસ્થાનો વાળી બીમારીનું ઘર શરીર બને છે. સત્ય ઘટના -વર્ષો  પહેલા ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ બનેલા નયનભાઈ એ  એકલે હાથે ખુબ મોટી કંપની સ્થાપી પણ ભાગદોડ માં એવા રહ્યા કે તેમના ઉદરેશ્વર રિસાયા ને આજીવન કેવળ ફળ ખાઈ ને જ બેસી રહેવું પડ્યું.

         અને આ ભાગદોડ માં માણસ પાસે વિચારવા માટે થોભવા નો પણ સમય નથી ! પરિણામે નિર્ણયો પણ ઉતાવળિયા ને ખોટા લેવાય તો કેટલીક  વાતો તો અનિર્ણાયક પણ રહે.ને કેટલાક તો રહી પણ જાય ! આવી ફરિયાદો વધે એટલે ડોક્ટર મહાશય કહેશે 'તમારામાં B 12 ઘટી ગયું છે.કાયમી ગોળી દવા લેવા પડશે.'

         એક વાત માણસ ભૂલી જાય છે કે ભગવાન એ માત્ર માણસ ને જ પ્રબળ વિચાર શક્તિ આપી છે. અને પ્રત્યેક માણસ  તેની આ મહાન વિચાર શક્તિનો ઉપયોગ કરીને ધારે તે કરી શકે છે. -ધારે તે બની શકે છે.ઇતિહાસ એનો સાક્ષી પણ છેજ.

       'તમારા બાળકો ઘેર તમારી રાહ જુએ છે '-કેમ ડ્રાયવર સીટ પર આવું કેમ લખવું પડે છે ? 'પપ્પા ,યાદ છે ને ,કાલે મારો જન્મદિવસ છે ' એવું બચુડા એ બાપુજી ને યાદ કેમ કરવું પડે છે ? ' તમને ઓફિસ થી વળતા ભીંડા લાવવાનું કહ્યું હતું ને તમે તો કારેલા કેમ લાવ્યા ?' એવું રોજેરોજ પતિદેવોએ માંહેના કેમ સાંભળવા પડે છે ?  કારણકે  માણસ વિચારવા થોભતો નથી.

       ભાગદોડ જરૂર કરીએ .'ચલના જીને કી નિશાની'  દોડીએ જ.જેટલી તાકાત હોય તેટલા દોડીએ પણ સાથે સાથે અતિરેક ન રાખીએ એ પણ એટલી જ આવશ્યક બાબત છે. સ્પર્ધામાં દોડવીર જો પોતાની ક્ષમતા ને અતિક્રમે તો પ્રયત્ન છતાં લક્ષ્ય ને ન આંબી શકે .

       દોડતા દોડતા ,થોભતાં રહીએ-વિચારવા માટે અટકીએ તો અનેક ફાયદા છે જ. આપણી પોતાની અનન્ય ,અદભુત વિચારશક્તિ નો ભરપૂર અને શ્રેષ્ઠ ઉપયોગ પણ થાય અને મન ની સ્થિરતા વધે આપણા નિર્ણયો પણ સ્પષ્ટ અને સાચા થાય.માણસ છીએ તો માણસ જ બની રહીએ ,નહીકે મશીન બની જઈએ .શુભકામના

                  प्रयोगविर पूज्य पांडुरंग शास्त्रीजी                         दिनेश मांकड़  { ९४२७९६०९७९ }

           हमारा प्यारा भारत देश ,प्राचीनतम संस्कृति वाला देश है | हमारे ऋषिओने  मनुष्य को पशुजीवन में से मानवजीवन जीने के लिए शिखाया | " तुज़मे पशुसे अधिक कुछ है |  ईश्वर ने  तुजमे सोचने की शक्ति दी है | तू जो चाहे वो  बन शकता है|  तू चाहे तो नर में से नारायण भी बन सकता है | " ऐसी समज बार बार देकर ऋषिओने  मानव को मानव की जीना सिखाया | जंगली अवस्थामे रहने वाले हमारे पूर्वजोंके पूर्वजो को घर बनके रहना ,परिवार बनकर रहना ,शिकार के बदले  अन्न उगाकर अपनी मेहनत का खाना | - सदीओ तक ऋषिवर यह सब बिना स्वार्थ करते रहे है ,और उन महर्षिओँ की वजह से हम आज जो रहे है|

        ऋषिओने जीवन के साथ धर्म को जोड़ा | ईश्वर के प्रति कृतज्ञता को जोड़ा | लेकिन कालक्रम धर्मका रूप बदलता जा रहा है | ईश्वर केवल हमारी आशाए पूरी करने साधन बन गया है|  मंदिर पूजास्थल व्यापार  केंद्र  बन गए है | आदमी सम्प्रदायों में विभाजित होता जा रहा है |    प्र

        पूज्य पांडुरंग शास्त्री आठवले-दादाजी  ने फिर से ऋषि संकृतिको  जगाया है | हम एक ही जगतपिता के संतान है|  मेरे सामने बैठे में भी वही भगवान् है जो मुजमे बैठा है|  श्रीमद भगवद्गीता को साथ लेकर दादाजी कहते है की ,"अर्जुन के माध्यम से श्रीकृष्ण ने हमें कैसे जीना वह गीताजी स्वमुखसे बताया है|"  गीताजी के सातसौ श्लोक में से हर एक श्लोकमें  हम सब से अच्छा कैसे जी सकते है -उसका मार्गदर्शन है|

           "सर्वस्व चाहं  हृदिशं  निविष्टो | {अ..१५ } -मैं सब के ह्रदय में बैठा हु | " - इसकी प्रतीति करने दादजीने 'त्रिकाल संद्या' का विचार दिया कम से कम भगवान् दिन में तीन बार मेरे साथ है ही | सुबह में मुझे जागते है -मुझे स्मृति दान देते है| दोपर मेरा खाना पचाके,मुझे शक्ति दान देते है| रातको नींद देकर मुझे शान्तिदान देते है | भगवान् हमें यह सब बिना अपेक्षा ,सब को देते ही है | तो भगवान् के प्रति मेरी कृतज्ञता मैं कैसे प्रगट करू ? पूजनीय दादजीने हमें "कृति भक्ति " का अनन्य विचार  दिया | भगवान् ने मुझे हाथ ,पैर,ह्रदय ,विचार शक्ति,वाणी शक्ति - सब कुछ दिया है | क्या मैं भगवान् का कुछ कार्य करने के लिए कुछ कर सकता हु?  मेरे दैवी भाई को मैं भी निस्वार्थ मिलु ,गले लगाउ,उसे भगवान् की अच्छी बात बताऊ | उसे भाव -प्रेम दू|

       " स्वकर्मणा तमभ्यर्च्य सिद्धिम विन्दति मानव | {अ .१८}  - मानव अपने सभी कार्य -कर्म ' ईश्वरको समर्पित करके सिद्धि प्राप्त करता है|  दादजीने कहा ,"भक्ति एक सामाजिक शक्ति है " केवल धुप दिप से या मंदिर में जाकर ही भक्ति होती है ,ऐसा नहीं है | हम जो भी कार्य करते है यह  ईश्वर का ही कार्य है ,ऐसा समज करे तो वह  सच्ची भक्ति ही है | इस बात को प्रमाण करने के लिए दादजीने प्रयोग दिए है |  योगेश्वर कृषि ,मत्स्य गंधा ,अमृततालायम ,गोरस रत्नकला मंदिर ,यंत्र मंदिर जैसे प्रयोग देकर दादजीने बताया की तुम जिस साधन से अपना कार्य करता है ,वह तुम्हारे पूजाके ही साधन है ,और तुम जो कर रहे हो वह तुम्हारी पूजा है|

      ऋषिओने दिए हुए त्योहार ,प्रतीकों ,मंदिर ,एकादशी का दादजीने  वैज्ञानिक तौर पर अर्थ समझाया .विश्वके बड़े अर्थशास्त्रीओ और मनोवैज्ञानिकों- जैसेकि  मार्क्स ,फ्रॉयड  ने नहीं सुलझाई ऐसी बातो को दादजीने ऋषि विचार से साबित कर बताया | 

       सम्प्रदाय विचार से उठकर हम सब एक ही ईश्वर के संतान है -एक ही परिवार -स्वाध्याय परिवार के सदस्य है | ऐसी भावना रखने  वाले मानव को दादजीने बताया ,"ईश्वर तो हमें अपनी आवश्यकता  एवं लायकात अनुसार देता ही  है| हमें कुछ मांगने की जरुरत ही नहीं| मुझे क्या देना है वह उसको मालूम है "  मनुष्य ,जो भगवान् की  सब से सर्वश्रेष्ठ  कृति है ,तो वो क्यों मांगे ?  दादाजी ने 'अयाचक व्रत ' का विचार दिया | "लेना देना बंध,फिर भी आनंद "

            वर्तमान समय के ऋषितुल्य पूज्य पांडुरंग दादा को शत शत प्रणाम| 

લાધ્યું  મને બ્રહ્મજ્ઞાન ...     દિનેશ માંકડ

હળવી શૈલી નો બ્લોગલેખ

       ફોન ઉપર ફોન --" કેમ છે ,તબિયત  ? " " પછી એમ આર આઈ .કરાવ્યું કે નહિ ? " " સીટી સ્કેન નો  રિપોર્ટ  શું  કહે છે ? " વળી કેટલાક શુભેચ્છકોએ તો ડોક્ટર ને લેબોરેટરી ના રિપોર્ટ પર શંકા કરી ને તાત્કાલિક બદલવાની પણ સલાહ પણ આપી દીધી.અવનવા નુસખા ની તો વોટ્સએપ માં બધી દાદીમાનો ની એવી તો વણજાર લાગી કે  કોઈ ડોક્ટર વાંચે તો ,ઘડીભર  તેને પોતાના જ્ઞાન પર વિશ્વાસ ઉઠી જાય .   

        વાત જાણે એમ હતી કે મને પેટમાં દુખવાનું શરુ થયું હતું. આમ તો ખાસ સ્વાદ ચટકો  નથી જ પણ પેટના સદ્નસીબે ગયા બે અઠવાડિયાં માં તેને મજા પડી ગઈ લગ્ન ના બે રિસેપશન ,ઘેર એક પરિવાર જન નો જન્મદિવસ ,અંગત એક મિત્રની લગ્નતિથિ ને એક સંસ્થાની મિટિંગ સાથે ઈટિંગ માં ફરજીયાત હાજરી .

         આ બધી હાજરી માં મારી હોજરી સાથે જ હાજર રહેવાની અનિવાર્યતા તો હતી જ. વળી હાજર રહીને ન ખાવાનો દંભ મને પાલવે તે મારા સ્વભાવમાં નથી..અધૂરામાં પૂરું બધા જ નિમંત્રકો ને એ ખબર નહોતી કે મેંદો ,આથો જેવા શબ્દ વાંચતા પણ મને પેટ દુખતું ,ખાવાની તો વાત જ નહોતી.બસ પછી તો પેટ કહે 'મારુ' કામ'  બે માસ ,ચાર માસ .બધા દેશી ઉપચાર અને બેચાર ફેમિલી ડોક્ટર ની મુલાકાતો અને દવાઓ કર્યે રાખી .પણ આ વખતે પેટ હઠે ચડેલું.એટલે જરાય મચક એકેય ડોક્ટરને કે એકે ઉપચાર ને આપે જ નહિ .એક જ ઘરમાં મારા એકલા માટે જાણે રસોડું એ જુદું હોય તેવો તાલ હતો.કુટુંબીજનો પણ  મારા ખતરારૂપ  અખતરાઓ થી  કંટાળ્યા હતા. .

        યોગમિત્રો તો દવાઓના ને ઉપચારના નામ જ સાંભળવા તૈયાર નહોતા .એક મિત્ર એક આસન બતાવે ને બીજો બીજું આસન બતાવે પણ બતાવે જ.કોઈ તો વળી સવારે પાંચ વાગ્યે ઉઠીને શિબિર માં આવવા નો દુરાગ્રહ પકડી રાખે. તેમની શ્રદ્ધાને ધ્યાને લઈને હું શરુ પણ કરું પણ ત્યાંથી સવાલ આવે ,'તમે પદ્ધતિસર નહિ કરતા હો' -અધૂરામાં પૂરું મારા પેટના સદ્નસીબે કે કમનસીબે પાડોશી ,એક કુદરતી ઉપચારકને મારે ઘેર અતિથિ તરીકે લાવ્યા ." ત્રણ દિવસ લાંઘણ ,પછી સાત દિવસ, દિવસમાં  એક વખત ભોજન..કઠોળ  અને તમામ તળેલા પદાર્થ છ માસ બિલકુલ બંધ મિષ્ટાન તો ઘરમાં ક્યારેય લાવતા પણ નહિ અને બનાવતા પણ નહિ 'વિશ્વયુદ્ધમાં એક દેશ સામે અનેક દેશ લડવા ઉભે ,તો પણ જો દેશદાઝ હોય  તો એકલો અટૂલો દેશ પણ બાથ ભીડે તેમ પેટ માં લાગેલી જઠર દાઝ એકેય ઈલાજ ને મચક આપવા તૈયાર નહોતી.

        આખરે થાકીને પરિવાર ના સભ્યોએ પેટના રોગ મટાડનાર ,ખાસ  નિષ્ણાત ડોક્ટર ને બતાવવા નો નિણઁય કર્યો.વળી ભલામણો શરુ થઇ.ગૂંચવાઈ ,મૂંઝાઈને છેવટે જે ડોક્ટરના નામ નીચે આખી ABCD  માંથી .સૌથી વધારે અક્ષર હોય તેને બતાવવું ,એવું નક્કી થયું. એપોઇન્ટમેન્ટ લેતી વખતે જણાવ્યુકે  દર્દી ચાર માસથી પેટ પકડીને ચાલે છે.અરજન્ટ છે.ઠપકા સાથે ઉત્તર મળ્યો," આટલો સમય આવવા નો વિલંબ તમે કર્યો છે .દસ દિવસ બીજા પેટ પકડી બેસો."  ગોઝારા બીજા દસ દિવસ કાઢી સ્પેશ્યલાઈઝ ડોક્ટર ના દવાખાને ગયા .પચાસેક સમદુખીયા ને જોઈને ટાઢક તો વળી ,ત્યાં શરૂઆત વજન ઊંચાઈ માપવાથી થઇ.વિચાર આવ્યોકે પેટમાં 'ઊંચાઈની કેમ જરૂર પડતી હશે ! ?' દોઢેક કલાક પછી વારો આવ્યો .પેટને સ્પર્શ  કર્યા વગર જ હાથમાં પ્રિસ્ક્રિપશન પેપર લઇ ને બેઠા .સોનોગ્રાફી,એક્ષરે ,સીટીસ્કેન વગેરે કરાવવાનું અંદર લખ્યું .'બે દિવસ પછી આ બધા રિપોર્ટ લઈને આવજો '              મારાથી ન રહેવાયું ,પૂછ્યું ," તો પછી આજની ફી ફક્ત પ્રિસ્ક્રિપશન લખવાની જ હતી ને ? ડોકટરે ઘુરકિયાં નજરે જોયું .  ડોક્ટરે જ સૂચવેલી લેબોરેટરીમાં બધા ટેસ્ટ રિપોર્ટ કરાવીને ફરી ડોક્ટર દ્વારે .ફરી દોઢ કલાક ની પ્રતીક્ષા .વારો આવ્યો ડોકટરે રિપોર્ટ જોયા  ઉત્કંઠા થી હું  તલપાપડ હતો કે 'જાણે હમણાં જ અકસીર ઈલાજ બતાવશે ને મારો દુખાવો ગાયબ થઇ જશે '- ડોક્ટરની મુખમુદ્રા થોડી ગંભીર થઇ .મેં પ્રશ્નાર્થ નજરે જોયું તો કહે ," જુઓ ,આ રિપોર્ટ મુજબ તો કોઈ ખાસ નિદાન થતું નથી.એમ કરીએ કે એમ.આર.આઈ.કરાવી લઈએ .કદાચ ખબર પડે."

       એમનો આ કદાચ શબ્દ સાંભળી ને ઘડીભર તો થયું કે બહાર નીકળી ને એમની નેઈમ પ્લેટ માંથી બધી ડિગ્રીઓ ભૂંસી નાખું .શું કામ શિંગણા લગાડી ને આ સ્પેશિયાઝેશન  ના નામે  ગાંઠિયા થઈને ફરતા હશે ?  એના કરતા તો  ગામડાનો અમારો અભણ કાકુ વૈદ  શું ખોટો કે  ,બે ચમચી ફાકી કે દિવેલ દઈને  પળવાર માં પેટ મટાડી દે.

     દુઃખતે ,ભૂખે પેટ ઘેર પહોંચ્યો ત્યાં ત્રણ વાગી ગયા હતા ખાવાના તો હોશકોશ હતા નહિ . સવારના રહી ગયેલા પડતર કામો જોવા લાગ્યો ત્યાં તો ચાર વાગ્યા .ઘડીભર આંખ મીંચી -મારાથી ચીસ પડાઈ ગઈ. ઘરના સૌ દોડ્યા .મેં કહ્યું "આ ચીસ દુખાવાની નહિ ,પણ હરખની હતી."  મારુ મહિનાઓથો દુખતા પેટમાં તલ ભાર એ દુખાવો નહોતો ! હું આ ક્ષણ વ્યક્ત કરી શકવાની સ્થિતિમાં નહોતો.સૌના ચહેરા પર આશ્ચ્રર્ય ના પ્રશ્નાર્થ હતા.

       પાડોશ માંથી આવેલા આખાબોલા રમણલાલ થી બોલ્યા વગર ન રહેવાયું. " અમે તો પહેલે થી કહેતા હતા કે ટેવ સુધારો-ટેવ સુધારો .પડી ખબર - આ ઉંમરે રોજની પાંચ-સાત રોટલી સાથે પૂરું ભાણું જમો એનો વાંધો નહિ ,પછી સીધી ચાર કલાક ની ખેંચો ને એનો આ પ્રતાપ છે.જુઓ,આજે ખાવાએ ન મળ્યું ને નીંદર ન થઇ ને પેટ નો દુખાવો ગાયબ!

      અને મને લાધ્યું બ્રહ્મજ્ઞાન !!   ફુગ્ગો એ વધુ હવા ભરીએ તો ફાટે .તો સતત ચોવીસે કલાક જે  નાખો તે  પચાવે  તેવી બિચારી હોજરીની એ જરાય ચિંતા ન કરનારા આપણે કેટલા  નગુણા કહેવાઈએ .અધૂરામાં પૂરું આપણી અવળચંડી આદતો તો છોડવી નથી .પછી ઉદરેશ્વર { ઈશ્વર}   ઉદરાસુર { રાક્ષસ }  ન  થાયતો શું કરે ?  ચાલો ,આજ થી ...... બંધ !  

         ખાસ નોંધ : ઉપરોક્ત સંપૂર્ણ ઘટના અતિશયોક્તિ વગરની સ્વાનુભવ સત્યઘટના છે. વાંચીને કોઈ પદાર્થપાઠ  લે તો નીચેના ફોન નંબર પર સંપર્ક કરવો ને અહીં નામ અને ફોન નંબર સાથે નોંધ લખવી . દિનેશ માંકડ -૯૪૨૭૯૬૦૯૭૯