એક ડોકિયું મારી ભીતર

 

 

                                    એક ડોકિયું મારી ભીતર

        ઘરમાં આજે શોર બકોર હતો. નાનકડા ટીનુએ મોટું રમકડું તોડ્યું  ,શ્રીમતિજીએ એક સાથે ચાર કપ  નવા   કર્યા,અધૂરામાં પૂરું  ઘાટીએ મોંઘોદાટ ફ્લાવરવાઝ તોડ્યો। આજે  તોડ -ફોડ દિવસ થયો.સૌના મન વ્યગ્ર બની ગયા  .        

           ચા પીતા પીતા આજનું વર્તમાનપત્ર હાથમાં લીધું મથાળા – ‘અકસ્માત કરી ડ્રાઈવર ભાગી ગયો’ ,’પાણી મામલે પાડોશી પર હુમલો’, ‘નજીવી બાબતે પથ્થરમારામાં વીસ ઘવાય।‘   વર્તમાનપત્રનું કોઈ પાનું એવું નહિ હોય જેમાં આવા નકારાત્મક સમાચાર નહિ હોય. .

           જગતનું શ્રેષ્ઠ સર્જન  તે માણસ .ઈશ્વર એ ઘડવામાં ક્યાંય કસર ન રાખી પ્રત્યેક પશુ-પક્ષીમાં કોઈ ને કોઈ અધૂરપ  છે પણ પ્રભુ એ મનુષ્ય ને પૂર્ણાંગ. બનાવ્યો.અને પછી તમામ સૃષ્ટિનું આધિપત્ય ભોગવી શકે તે માટે , જાણે  પૃથ્વી પરનો ભગવાનનો જ હવાલો જ સંભાળી શને તેટલો સમર્થ બનાવી દીધો.એક વિશેષ શક્તિ તેને માણસને આપી ----વિચાર શક્તિ.  ખતમ ...ઈશ્વર ને એમ હતું કે  મારી આ વિશેષ શક્તિ વિચારવંત  પ્રત્યેક માણસ નર માંથી નારાયણ બની જશે  અને પૃથ્વી લોક,સ્વર્ગલોક  બની જશે .તેની ધારણા સાવ ઉંધી જ વળી .

         હા, ગણ્યાગાંઠ્યાએ વિચારરાજાને સવળે  માર્ગે લઇ ગયા ,પ્રભુના ઉદ્દેશ્યને સમજી ગયા .મોટા ભાગનો માણસ "માણસ" નથી રહ્યો.પ્રમાણ બદલાય ,કોક પાંચ -દસ  ટકા સમજુ દેખાય તો કોક પંદર-વીસ ટકા .પણ મોટા ભાગ નો માણસ તો સહેજે માણસ ન હોવાના પચાસ ટકા ઓળંગી ગયો છે.અને હદ એ વાત ની છે કે કેટલાય તો સો ટકા પાર કરી જાય છે."માનવ બને દાનવ " જ નહિ દાનવને શરમાવે તેવો વ્યવહાર માણસ કરી બેસે છે .પુરાણ કે ટીવી સિરિયલમાં કંસ કે વંત્રાસુર જેવા પાત્રો ન ક્રૂરતા જોઈને અરેરાટી છૂટે .પણ આતો આસપાસ નો માણસ જ સાચ્ચે જ આવી હેવાનિયત બતાવી શકે એ કેવું? 

           અને  વધારે કરુણતા તો એ વાતની છે કે લગભગ પ્રત્યેક માણસ આ દશા જોવા સાંભળવા ટેવાઈ ગયો છે.તેના પેટનું પાણી હાલતું નથી.અરેરાટી છૂટતી નથી.ઘરમાં ગાજર મૂળો કપાય ને મનમાં કઈ ન થાય તેમ માણસ કપાય તો  ?  માણસમાત્રમાં દિવસા- દિવસ લાગણીના સ્ત્રોતનો પ્રવાહ કાં તો ઘટતો જાય છે -સુકાતો જાય છે -નહિવત થતો જાય છે  માણસે રોબોટ ને  આંસુ આવે તેનું સંશોધન કર્યું પણ પોતે આંસુ શૂન્ય  બન્યો!

            માણસની આ દશા માટે ચિંતિત એવા કેટલાય સંતો,ચિંતકો,ઉપદેશકો  અથાગ પ્રયન્ત કરે છે-માણસ નું માણસપણું યાદ અપાવવા ,પણ ધસમસતા શૂન્યતાના પ્રવાહની સામે આ તો તણખલા સમ હોય છે.વિચારો તો ખરા જે દેશ પ્રાણીમાત્રને પ્રેમ કરવા ની સંસ્કૃતિ ધરાવે છે ,એ જ દેશમાં પાડોશીનો દરવાજો નથી ખખડાવી શકતો !

       કારણોના કરોળિયાના જાળામાં અટવાવાને બદલે કૈક વિચારીએ .શું આપણે  આપણા સાથે વાત કરીએ છીએ ખરા? કદાચ હા ,તો કેટલી વાર અને ક્યાં ભાવ થી ? કઈ દિશા માં ? ઈચ્છાઓના ,આકાંક્ષાઓના  અસ્ખલિત ઘોડાપૂર  મનમાં દોડ્યા જ કરે છે . અલબત્ત આ બધું હોવું જોઈએ.પણ એની પ્રાપ્તિ, સિદ્ધિ  માટેના રસ્તા પકડવા માં ખુબ થાપ ખાઈ જાય છે.માણસ .અને પછી શોર્ટકટ,સ્વાર્થ ,લાલસા ,દેખાદેખી જેવા કેટલાય દાનવીય અસુરો તો શિકારની રાહ જોઈને જ બેઠા છે.

        આસ્થા વધી-ખુબ વધી.ધર્મસ્થાનો ઉભરાય છે.,પણ એમાં ઈશ્વર પ્રત્યેની કૃતજ્ઞતા કરતા,માગણીયાત ભાવ જ વિશેષ હોય છે..માણસ એ ભૂલી  જ ગયો છે કે આ હાથ ,પગ બુદ્ધિ  ભગવાને શા માટે આપ્યા છે. હાથ વહાલ કરવા એ વપરાય ને ધીબવા માટે પણ વપરાય .ફળ કાપવા નું ચપ્પુ ફળ કાપવા જ વપરાય .બીજી વાત.- વિકેન્ડના વિહારમાં સારા રેસ્ટોરાં માટે બિચારાને ગુગલને હેરાન કરીએ છીએ .દર વખતે વેરાયટી તો મળવી  જોઈએ ને .  તનના ખોરાકની -સ્વાદની ખુબ ચિંતા  પણ કેટલી ચિંતા ભૂખ્યા મનના ખોરાક ની ???  મૂલ્યવાન મનજીભાઈ ને શું ખવરાવવું  તેના માટે ખાસ તો નહિ ,જરાય વિચારતા જ નથી .

       ચેનલોના ચા-પાણી અને ફોર્વર્ડેડ મેસેજના મુખવાસથી સંતોષ માની ને બેસી જઈએ છીએ.પરિણામ નજર સામે છે. સત્ય તો એ છે આપણી ૮૦ % સમસ્યાનું કારણ આપણી, આપણા મન પ્રત્યેની ઉદાસીનતા  જ છે. થોડું સ્વ ચિંતન,થોડું ઉત્તમ વાંચન કે શ્રવણ ચોક્કસ સાચી દિશા આપે જ .પાંચ હજાર પહેલા લખાયેલ  ગીતા તો જીવન ગ્રંથ છે. -તમામ સમસ્યા નો ઉકેલ તેમાં છે ,જો ખોલીએ-સમજીએ તો ! અર્થશાસ્ત્રમાં એમ કહેવાય છે કે "ધનિક ભારતમાં ગરીબો વસે છે " એવું જ આપણા આધ્યાત્મિક વારસાનું છે.યોગનું યોગા થઇ ભારતમાં આવે  ત્યારે પણ અમેરિકન કોચ તંદુરસ્ત હોય સામે માયકાંગલો ભારતીય સામે બેઠો હોય..દુનિયાને  સાચા અને વધુ મૂલ્યવાન મહામાનવ આપણે જ આપ્યા છે  તો હું કેમ "માણસ" ન બનું?  આજ થી જ મારામાં માણસ હોવાની દિશામાં એક વિચારણીય પગલું એટલે પુરુષમાંથી "પુરૂષોત્તમ " થવાની મંઝિલ તરફ ગતિ-પ્રગતિ.!.

દિનેશ .લ.માંકડ  ૯૪૨૭૯૬૦૯૭૯